Bor nedir?
Bor nedir?
Bor, iç içe geçmiş üç çember gibidir. Her bir çember içindeki “bor”un üretimi, kullanımı, sektörü birbirinden farklıdır. “Bor” derken, hangi bor’un konuşulduğunun, bunların birbirleri ile olan ilişkilerinin bilinmesi önemlidir.
Önemlidir çünkü, her bir halka farklı özellikteki bor piyasalarını anlatır. Her piyasanın ele alınış biçimi, sorunları ve çözüm yolları birbirinden farklıdır. Bu farklılık gözardı edilerek “bor” dan sözetmek, elmalarla patlıcanları toplamak gibi bir şeydir.
Bor madeni
Bor, doğada serbest element olarak değil, “tuz” olarak bulunur. Bor tuzlarına “bor madeni” denir.
200 kadar bor madeninden ticari değeri olan 7 türünden Türkiye’de de işletilenler; tinkal, kolemanit ve uleksittir.
Bor madenleri içindeki borik oksit (B2O3) oranına göre değer-lendirilir. Buna tenör denir. Tenörü yüksek olan, yani içinde daha fazla (B2O3) olan maden, az olanına göre daha değerlidir.
Bor madenlerinin % 90’ı bor ürünü üretiminde, % 10’u da sanayi işletmelerinde kullanılır. Kolemanit ve uleksit maden olarak, doğrudan doğruya cam elyafları ve cam yünü üretiminde, tinkal ise perborat üretiminde kullanılır.
Bor madenlerinin dünyadaki yıllık toplam piyasası 100-150 milyon dolardır. Bunun 125 milyon doları Türkiye’nin sattığı bor madenidir.
Bor ürünleri
Bor ürünleri, boraks (dekahidrat, pentahidrat, susuz boraks), borik asit, sodyum perborattan (monohidrat, tetrahidrat) oluşu-yor. ABD’de her üç bor ürününün üretiminde hammadde olarak tinkal kullanılıyor. Türkiye ve Avrupa’da ise borik asit üretiminde kolemanit ve uleksit, boraks ve perborat üretiminde de tinkal kullanılıyor.
Bor ürünleri, içinde bor olan kimyasalların ve diğer ürünlerin, yani “bor uç ürünleri”nin yapımında kullanılır. Bor ürünlerinin dünyadaki yıllık toplam piyasası 1,5 - 2 milyar dolardır.
Bor uç ürünleri
Bor ürünlerinden üretilen ve siz kitabı okuyanların kullandığı, kullanıp tükettiği binlerce üründen oluşuyor. Her biri farklı farklı sektörlerin üretim ve işletme konusuna giriyor.[1]
Aslında “bor uç ürünü” oldukça yanıltıcı bir deyim. Bunlara “bor uç ürünü” demek, içinde demir olan her şeye “demir uç ürünü” demeye benziyor. İçinde bor bulunan maddelerin, tek bir ürün grubu ve sektörmüş gibi algılanmalarına yol açıyor. Bu nedenle “bor’umuzu değerlendirelim” adı altında içinde bor bulunan bir maddenin üretilmesi, o maddeyi üretecek bir sanayi kolu bulunmamasına rağmen hedef olarak ortaya konulabiliyor. Ülkedeki demir rezervlerini değerlendirmek için, içinde demir var diye tank yapmaya, “tank sanayii” kurmaya benziyor. Bu da kaynakların çarçur edilmesi gibi kaçınılmaz sonuçlar doğuruyor.
Bu ürünlerin hemen hiç biri, üretildikleri yerde “bor” var diye üretilmiyor. Çoğunlukla bilinen bir ürünün özelliğini daha da etkinleştiriyor. Örneğin, perborat kullanılarak üretilen deterjanla yıkanan çamaşırlar “daha beyaz” oluyor.
Bazı durumlarda bor, ekonomik olmayan bir teknolojiyi, ekonomik duruma getirip uygulanmasını sağlıyor. Örneğin, manyetik kuvvetle raylar üzerinde havalanan, sonra da “sıfır” sürtünmeyle havada yol alabilen trenlerin üretilmesi bor’lu mıknatıslarla yaşam buluyor.
“Bor uç ürünleri” için parasal değer vermek gerçekçi değildir. “Bor’u bor uç ürününe dönüştürürsek 80-90 milyar dolar gelirimiz olur” görüşü yanlıştır. İçinde 1 gram bor bulunan vitamin hapından, deterjan üretimine kadar tüm ürünlerin dünyadaki değerinin hesaplanmasının hiç bir anlamı yoktur. Bu ürünlerden hangilerinin üretilip hangilerinin üretilemeyeceğine ülkelerin ekonomik koşulları ve teknolojik gelişmişlik düzeyleri belirler.
[1] Bakınız sayfa 221-222.
Kaynak : http://www.boraxtr.com/
Konu açık görünüyor. Önemli bir maden . teknoloji , kimya , sektörlerinde kullanacağız. Önemli olduğu nisbette de üzerine oynuyor bazı gavurlar.
Zamanını bekliyoruz. Bu iş ne kadar büyükse o kadar kodaman baş kopar. diye biliyorum. Örneğin vahşi amerikanın vahşi enerji sektörü. neden ıraklı bir militan grubu size bir görsün. Ve daha nice militan grupları .. dünyanın dört bir tarafında... Kısaca ayağınızı denk alın. Oyunlarınız batsın.
